İcra hukuku, alacaklıların alacaklarını tahsil edebilmesi amacıyla devletin zorlayıcı gücünü kullanarak borçlulardan ödeme yapılmasını sağlamaya yönelik düzenlemeleri içerir. İcra süreci, alacaklıların haklarını korurken, borçluların da belirli haklarını ve sorumluluklarını düzenler.
İcra takip süreci, alacaklının icra dairesine başvurmasıyla başlar. Alacaklı, icra dairesine başvurarak borçlunun borcunu ödemesi için icra takibi başlatabilir. İcra takibi, ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesiyle devam eder. Borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra belirli bir süre içinde borcunu ödemekle yükümlüdür. Bu süre, genellikle yedi gündür. Borçlu, bu süre içinde borcunu ödemezse veya ödeme emrine itiraz etmezse, icra takibi kesinleşir.
Borçlu, ödeme emrine itiraz edebilir. İtiraz, icra takibini durdurur ve alacaklı, itirazın kaldırılması veya iptali için icra mahkemesine başvurabilir. Borçlu, icra takibine konu olan malların kendi mülkiyetinde olmadığını iddia ediyorsa, istihkak davası açabilir. İstihkak davası, borçlunun mallarının haczedilmemesi için bir savunma mekanizmasıdır. İstihkak davası sürecinde, borçlu ve üçüncü kişiler malların kime ait olduğunu kanıtlamaya çalışır.
Borçlu, ödeme emrine itiraz etmez veya itirazı reddedilirse, icra takibi kesinleşir ve alacaklı, borçlunun mallarına haciz işlemi, borçlunun menkul ve gayrimenkul mallarının tespit edilmesi ve bu malların icra dairesi tarafından el konulması sürecini kapsar. Haczedilen mallar, icra dairesi tarafından satılarak elde edilen gelirle alacaklının borcu tahsil edilir.
Haciz Süreci
- Haciz Kararı: İcra dairesi, borçlunun mal varlıklarını tespit eder ve haciz kararı alır.
- Haciz İşlemi: Haciz kararı alındıktan sonra, icra memurları borçlunun mal varlıklarına el koymak için harekete geçer.
- Haciz Tutanağı: Haciz işlemi sırasında, icra memurları haczedilen malları ve değerlerini belirten bir tutanak hazırlar.
- Mallara El Koyma: Haczedilen mallar, icra dairesi tarafından el konularak satışa hazırlanır.
- Satış: Haczedilen mallar açık artırma veya ihale yoluyla satılır.
İcra hukukunda bazı mallar, borçlunun temel yaşam ihtiyaçlarını karşılaması ve çalışabilmesi için haczedilemez. Bu mallar arasında borçlunun giysileri, ev eşyaları ve iş araçları bulunur. Ayrıca, borçlunun maaşının belirli bir kısmı haczedilebilirken, asgari geçim düzeyini sağlayan kısmı haczedilemez.
Haczedilemeyen Mallar
- Kişisel Eşyalar: Borçlunun günlük yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan giysi, yatak ve diğer kişisel eşyaları haczedilemez.
- Ev Eşyaları: Borçlunun evinde bulunan ve temel yaşam ihtiyaçlarını karşılayan eşyalar haczedilemez.
- İş Araçları: Borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan araçlar haczedilemez.
- Maaş ve Ücretler: Borçlunun maaşının belirli bir kısmı haczedilemez, bu kısım asgari geçim düzeyini sağlayan miktardır.
İcra borcunun ödenmemesi durumunda, bazı hallerde borçlu hakkında cezai yaptırımlar uygulanabilir. Özellikle, nafaka borcu gibi belirli borçların ödenmemesi halinde borçlu hapis cezasıyla karşılaşabilir. Ancak, genel olarak borcun ödenmemesi dolayısıyla hapis cezası uygulanmaz, yalnızca borçluya ait malvarlığına el konularak borç tahsil edilmeye çalışılır.
Hapis Cezası Gerektiren Durumlar
- Nafaka Borcu: Nafaka borcunu ödemeyen borçlu, mahkeme kararıyla hapis cezasına çarptırılabilir.
- Ceza Mahkemesi Kararları: Ceza mahkemesi tarafından hükmedilen para cezalarının ödenmemesi durumunda borçlu hapis cezasına çarptırılabilir.
Borçlu, icra takibi sırasında bazı haklara sahiptir. Borçlu, haczedilen malların değerinin düşük gösterilmesi veya haksız haciz işlemleri gibi durumlarda itiraz edebilir. Ayrıca, borçlunun temel yaşam koşullarını koruyacak tedbirler de alınabilir.
Borçlunun Hakları
- İtiraz Hakkı: Borçlu, ödeme emrine ve haciz işlemlerine itiraz edebilir.
- İstihkak Davası: Borçlu, icra takibine konu olan malların kendi mülkiyetinde olmadığını iddia ediyorsa istihkak davası açabilir.
- Mal Değerlemesi: Haczedilen malların değerinin düşük gösterilmesi durumunda borçlu itiraz edebilir.
- Haksız Haciz: Haksız yere haciz işlemi uygulandığında, borçlu dava açarak zararının giderilmesini talep edebilir.
İcra borcunun ödenmemesi durumunda, alacaklının haklarını korumak amacıyla icra takip süreci başlatılır ve borçlunun mallarına haciz konulabilir. Borçlu, itiraz ve istihkak davaları gibi yasal yollarla haklarını savunabilir. Ancak, bazı hallerde cezai yaptırımlar da uygulanabilir. İcra hukuku, alacaklıların haklarını korurken, borçluların da belirli haklarını ve sorumluluklarını düzenleyen karmaşık bir süreçtir.
Size daha iyi bir hizmet sunabilmek için gizlilik politikamız doğrultusunda çerezler kullanıyoruz. Çerezler hakkında daha fazla bilgiye Çerez Bilgilendirmesi sayfasından ulaşabilirsiniz.